SURLAR
İznik'in çevresini beş kenarlı çokgen şeklinde kuşatan 4 ana (İstanbul Kapı, Yenişehir Kapı, Lefke Kapı, Göl Kapı) ve 12 tali kapısı bulunan surlar, 4970 metre uzunluğundadır. İznik'in iki ana caddesinin kesiştiği noktadan bakıldığında, 4 ana kapı görünür. Yüksekliği 10–13 metre arasında değişen surlarda, yuvarlak ve kare şeklinde 114 burç bulunmaktadır. Helenistik dönemde inşa edilmeye başlanan surlar, Roma ve Bizans dönemlerinde yapılan yeni ilavelerle günümüzdeki şeklini almıştır. Depremler, fiziki etkenler ve saldırılar (kuşatmalar) nedeniyle zaman zaman zarar gören surlar ya yeniden yapılmış ya da onarım görmüşlerdir. *

* T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009



OBELİSK (DİKİLİTAŞ-BEŞTAŞ) ANITI
Kentin 5 km. kuzeyinde bağ ve bahçeler arasında yükselen bu mezar anıtı, Eski Roma Yolu üzerindedir (Elbeyli Kasabası). "Dikilitaş", "Nişantaşı" ve "Beştaş" adlarıyla da bilinmektedir. M.S. I. yüzyılda C. Casius Philiscus adlı varlıklı bir Bithynialı anısına yapıldığı üzerindeki Hellence kitabeden anlaşılmaktadır. Dikdörtgen prizma bir kaide üzerinde beş adet üçgen prizma mermer blokun üst üste konulmasıyla inşa edilen obelisk, 12 metre yüksekliktedir. Anıtın tepesindeki altıncı taşın üzerinde vaktiyle bir kartal ya da zafer tanrıçası Nike'nin olduğu sanılmaktadır. Anıtın bir yönünde Philiscus'un heykelinin bulunduğu kalan izlerden anlaşılmaktadır.*

* T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009



ANTİK ROMA TİYATROSU
İznik Antik Tiyatrosu şehrin güneybatısında, göl kıyısı eli Yenişehir kapı arasında geniş bir alana inşa edilmiştir. Kuzeybatı Anadolu'nun ayakta kalan ve en görkemli arkeolojik yapıtı olan tiyatro, Roma İmparatoru Trajanus döneminde M.S. 111–12 yılları arasında Bithynia Prokonsülü (Valisi) Plinius'un çabalarıyla yapılmıştır. Antalya Side Tiyatrosu gibi düz araziye yapılmış nadir ve görkemli yapı, 24 beşik ve 7 trapozoid tonozlu mekânların üzerinde yükselmektedir.13.yyda toplu mezarlığa dönüştürülmüş, daha sonra da burada seramik fırınları yer almıştır. Seyirci Bölümünün (cavea) bir kısmı günümüze gelebilmiş. Taşların çeşitli yapıtlarda ve özellikle surların onarımında kullanıldığı anlaşılmaktadır.* * T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009



TAŞ KÖPRÜ
Bu tarihi köprü kentin 3 km. batısında İznik-Orhangazi kara yolunun 50 m. kuzeyindedir. Roma döneminde yapılan ve tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Taş köprü 20 metre uzunluğunda ve 2,5 m genişliğindedir.*

* T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009



TARİHİ KAPILAR
İznik’in sembolü olan tarihi kapılar; Roma İmparatoru Vespasianus(69–79) ve Titus(79–81) dönemlerinde yapılmıştır.123 yılında İmparator Hadrianus Döneminde esaslı bir onarım görmüştür. Kentin ayakta kalabilen en görkemli kapıları İstanbul Kapı; Lefke Kapı ve Yenişehir Kapıdır. Göl Kapı ise yıkık durumdadır. Kapılar Roma dönemi mimarlığının teknik ve üslup özelliklerini yansıtması bakımından önemlidir.

İznik’in dört ana kapısı aslında birer zafer takı olduğu, bunların duvarlarla birbirine bağlanarak surların oluştuğu anlaşılmaktadır. * * T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009



LEFKE KAPI
İstanbul kap ile benzerlik taşıyan kapı, üç girişli olarak yapılmıştır. Kentin 4 ana kapısından biri olan lefke kapı, günümüze kadar sağlam kalabilen kapılardan biridir. Şehir kapıları roma imparatorları Vespasianus (69–79) ve Titus (79–81) dönemlerinde yaptırılmıştır. Lefke kapı Bizans Döneminde de Takviye Edilmiştir. Şehrin içme suyu sarnıçları da bu kapıya bağlantılıdır. Kapıdan Abdulvahap Sancaktariye, berberkaya ya, Eşref baba türbesi ve sansarsak kanyonuna gidilir. Ayrıca dış kapıda savaş figürleri de yer almaktadır. *

* T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009



GÖL KAPI
Göl kapısı dört ana kapıdan biridir. Ancak günümüze kadar ayakta kalamadığı için şekli hakkında bir bilgi bulunmamaktadır. *



İSTANBUL KAPI
Üç ayrı ana kapıdan oluşan İstanbul kapısı, Roma imparatorluğu zamanında yaptırılmıştır.123 yılında Hadrianus tarafından onarılmıştır. İç kapının iki tarafında erkek ve kadın figürlü masklar bulunmaktadır. Bu maskların o dönemde roma tiyatrosundan getirildikleri sanılmaktadır. İstanbul kapısı dört ana kapıdan biri olarak ayakta kalabilen en önemli kapılardan bilidir. *

* T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009



YENİŞEHİR KAPI
İ.S 268–270 yıllarında Roma İmparatoru Claudıus tarafından yaptırılan kapı, ilçenin doğu tarafındadır. En çok saldırılara maruz kapı olarak bilinir. Bizans imparatoru Aleksios Kommenos un kente ilk girdiği kapıdır. Yenişehir kapısı diğer kapılarda olduğu gibi üç salonlu olarak inşa edilmiştir. 70’li yıllara kadar kent girişi olarak kullanılan kapı daha sonra yan yolun açılması ile sadece küçük araç geçebileceği şekilde trafiğe kapatılmıştır. Kapı günümüzde de birçok tamir görmüştür. *

* T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü İznik Tanıtım Kitapçığı Baskı: Gökçe Ofset Ltd. Şti. Ankara 2009